İkinci el araba alırken yaşanan süreç, bazen sıfır bir aracı almaktan daha karmaşık olabilir. Fiyatı uygundur ama ya motoru sorunludur? Kilometresi düşüktür ama ya geri sarılmışsa? 2025 yılında ikinci el piyasası hareketli ve riskli; bu nedenle dikkatli olmak şart. Bu yazıda, ikinci el bir aracı alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini, hem teknik hem de psikolojik açıdan adım adım anlatıyoruz.
1. Bütçenizi Belirleyin, Gözünüz Kararmasın
İkinci el araba alırken bütçenizi belirlemeden “şöyle bir şey bakıyordum…” diye sahalara çıkmayın. 500 bin TL bütçe ile yola çıkıp, 650 bin TL’lik aracı almak çok kolay.
- Unutmayın: arabanın fiyattı dışında vergi, sigorta, noter, ekspertiz gibi masraflar da var.
2. Aracın Geçmişini Sorgulayın (Tramer Kaydı)
Plaka veya şasi numarası ile aracın geçmişini e-Devlet ya da sigorta bilgi sistemlerinden sorgulayabilirsiniz.
- Kaza kaydı varsa, mutlaka detay isteyin.
- Tek bir büyük kaza mı, yoksa parça parça boya işlemleri mi var?
3. Kilometreye Kanmayın
Kilometresi 70 bin gözüken bir aracın, aslında 190 binden düşürülmüş olması ihtimali her zaman vardır. Bu nedenle:
- Aracın servis kayıtlarına bakın.
- Yıl ve kilometre tutarlı mı? (2020 model bir aracın 2025’te 40.000 km’de olması normal mi?)
4. Ekspertiz Raporu Şart!
İkinci el araba alırken dikkat edilmesi gereken konulardan bizce en önemlisi Ekspertiz! Aracı almadan önce bağımsız bir ekspertiz firmasından detaylı rapor alın. Satıcının “Zaten ekspertiz var” demesine kanmayın. Özellikle kendi tanıdığınız veya sizde referansı olan bir ekspertiz ile iletişime geçin ve oradan rapor almaya çalışın.
- Motor, mekanik, fren, boya, şasi kontrolleri detaylı yapılmalıdır.
- Şasi veya direklerde oynama varsa: uzak durun. O aracı daha önce görseniz zaten almazdınız 🙂
5. Satıcıya da Bakarız — Psikoloji Analizi 🙂
Bir arabanın iyi olması yetmez; satıcı da güven vermeli. Bilgi alımı, pazarlık ve satış evresinde aklınızda soru işareti oluşturacak bir durum hissederseniz… Hislerinize güvenin ve o satıştan uzak durun.
- “Benim kuzenimin arabası” diyorsa… dikkat!
- Aşırı aceleci, pazarlık dahi yaptırmayan satıcılar genelde ya aracın kusurunu biliyordur ya da aracı satmak için başka nedeni vardır.
6. Test Sürüşü Şart
İkinci el araba alırken şu test sürüşünü mutlaka yapın:
- Direksiyon titriyor mu?
- Frenler dengesiz mi?
- Ses var mı? (Taktak, gıcırtı vs.)
- Klima, camlar, multimedya çalışıyor mu?
- Hafif kasisli alanlara sert girişler yapın ve nasıl hissettiğinizi tartın.
- Aracı hem düşük hem yüksek hızda kullanın. Yolda sağa/sola çekme var mı, süspansiyon dengesiz mi?
- Manüel vites ise, vites geçişleri düzgün mü, debriyaj yumuşak mı?
- Otomatik vites ise vites geçişlerinde gecikme var mı?
- Motor soğukken çalıştırıldığında tekleme, duman veya zorlanma var mı?
- Ani fren yapın: araç sağa sola sapıyor mu?
7. Evraklara Dikkat
Ruhsat, şasi ve motor numarasını fiziksel olarak aracın üzerinden kontrol edin. Uyuşmuyorsa uzak durun.
8. Fiyatı Çok Ucuzsa: Neden?
“Piyasa 650 bin ama bu aracı 560’a bırakıyor” diyorsa, nedenini sorun.
- Ya hasar var, ya haciz/rehin, ya da motor bitik.
- Hiçbir aracı kimse sana piyasanın 90 bin TL altına satmaz.
9. Noter Satışı ve Ödeme Güvenliği
Araç satışını noter huzurunda yapmadan para transferi yapmayın.
- Satıcıyla noter randevusuna birlikte gidin.
- Ödemeyi anında yapacakşınız, EFT saati dışına düşmemeye çalışın.
10. Uzman Görüşü Alın
Eğer bu işlerden anlamıyorsanız, yanınıza bu işle ilgilenen bir tanıdığınızı ya da oto alım-satımı bilen bir uzmana danışın.
👀 Sık Sorulan Sorular (SSS)
2. el araç alırken sadece ekspertiz yeterli mi?
Hayır. Ekspertiz önemli ama sınırlıdır. Örneğin kilometre düşürme, şasi oynama gibi bazı durumlar ya gizlenebilir ya da cihazlar tarafından algılanamayabilir. Bu nedenle servis kayıtları, test sürüşü ve satıcı analizi de önemlidir.
Tramer kaydında hasar görünüyorsa bu ciddi midir?
Hasarın miktarından çok, nerede olduğu önemlidir. Örneğin 10 bin TL’lik hasar tamponda boya ise çok sorun olmayabilir. Ancak direk veya şasi hasarı varsa uzak durmanız gerekir.
Aracın kilometresi düşürülmüşse nasıl anlarım?
Aracın yaşına göre kilometre mantıklı mı, servis geçmişi var mı, vites-topuz, direksiyon ve pedalların aşınma durumu uyumlu mu gibi detaylara bakabilirsiniz. Gerekiyorsa yetkili servisten geçmiş kayıtları talep edin.
Aracı aldıktan sonra motor arızası çıkarsa ne olur?
Tüketici Kanunu’na göre ağır kusur kanıtlanırsa satıcıya dava açabilirsiniz. Ancak bu süreç uzun ve masraflıdır. Bu yüzden almadan önce detaylı kontrol şart.
Noter işlemi yapılmadan araç devri olabilir mi?
Hayır. Türkiye’de araç devirleri yalnızca noter üzerinden gerçekleşir. İkili sözleşmeler geçersiz sayılır. Paranızı kaptırmamak için noter satışı dışında hiçbir yöntemi kabul etmeyin.
Satın aldığım araçta rehin çıktı, ne yapmalıyım?
Rehinli araçların satışı noterde zaten yapılamaz. Eğer özel yollarla satış yapıldıysa hukuki süreç başlatmanız gerekir. Noterde sorgulama yaptırmadan ödeme yapmayın.
İkinci el araç sigortasını kim yaptırır?
Trafik sigortasını aracı alan kişi yaptırır. Satıcı sigortayı devredemez. Zorunlu trafik sigortası olmadan trafiğe çıkamazsınız.
Aracı alırken nelere imza atmam gerekir?
Noterde hazırlanan satış sözleşmesine imza atarsınız. Ayrıca bazı noterler ödemeyi belgelemek için ödeme formu da düzenler. Bunların dışında belgeleri dikkatlice okuyarak imza atın.
